Wstęp do etyki. Skrypt (wyd. I drukowane oraz II cyfrowe)

Skrypt zawiera elementarną wiedzę na temat podstawowych zagadnień etycznych, a mianowicie: pojęcia „dobra moralnego”, pojęcia „etyki” wraz z jej podziałem, określenia normy moralnej, pojęcia „wartości” wraz z wybranymi typami hierarchii wartości, pojęcia „sumienia” z jego trzema wymiarami. Do podstawowych zagadnień etycznych zalicza się również typologię etyki, ideały moralne oraz aspekt psychologiczny i socjologiczny rozwoju moralnego osoby ludzkiej. Ponadto autor skryptu przedstawia wybrane systemy i kierunki etyczne w formie zarysu,. tj. myśl etyczną Arystotelesa ze Stagiry, św. Tomasza z Akwinu, I. Kanta, J. Benthama, J.St. Milla oraz D. von Hildebranda. Wzmiankuje się także na temat myśli etycznej św. Augustyna z Tagasty, H. Sidgwicka i B. Häringa. Novum skryptu należy upatrywać m.in. w autorskiej próbie powiązania fenomenalnych aktów z racji „odkrywania” coraz to nowych form człowieczeństwa (jako „wyższych”) w obrębie osoby ludzkiej z aktami refleksji etycznej (tj. dostrzeżenia dobra moralnego).

Skrypt ten został napisany z myślą o kształceniu studentów w dziedzinie etyki czy też filozofii moralnej. Jest on również przeznaczony dla szerszego kręgu Czytelników, tj. nauczycieli etyki, psychologów, socjologów, filozofów, teologów, etyków biznesu, etc. Po każdym z dwóch rozdziałów znajdują się pytania kontrolne w celu sprawdzenia stopnia nabytej wiedzy etycznej.

Skrypt „Wstęp do etyki” zawiera elementarną wiedzę na temat podstawowych zagadnień etycznych takich, jak: pojęcie „dobra moralnego”, pojęcie „etyki” wraz z jej podziałem, określenie normy moralnej, oceny moralnej, kryterium oceny moralnej, pojęcie „wartości” z wyszczególnieniem tutaj wybranych typów hierarchii wartości, pojęcie „sumienia” wraz z jego trzema wymiarami.

Do podstawowych zagadnień etycznych zalicza autor skryptu również typologię etyki, ideały moralne oraz aspekt psychologiczny i socjologiczny rozwoju moralnego osoby ludzkiej.

Ponadto autor „Wstępu do etyki” zdecydował się przedstawić w formie zarysu wybrane systemy i kierunki etyczne, a mianowicie myśl etyczną: Arystotelesa ze Stagiry, św. Tomasza z Akwinu, I. Kanta, J. Benthama, J.St. Milla oraz D. von Hildebranda. Wzmiankuje się tutaj także na temat myśli etycznej: św. Augustyna z Tagasty, H. Sidgwicka oraz B. Häringa.

To jest fakt, że utrwalony głównie za sprawą D. Hume’a (1711-1776) słynny klasyczny podział na kategorie: „powinności” i „bytu”, wedle „powinien-jest”, w jego filozofii moralnej („Traktat o naturze ludzkiej”, ks. III) doczekał się później twórczych prób jego przezwyciężenia, np. w myśli etycznej ks. St. Kamińskiego w odniesieniu do godności osoby ludzkiej oraz w referencji do określonej dynamiki bytu ludzkiego.

Otóż w próbie zachowania kategorii „człowieczeństwa”, w swoich wstępnych rozważaniach na temat etyki autor skryptu usiłuje najpierw pokazać nieredukowalną wartość poszczególnych typów antropologicznych, aby potem postulować, że czynnik ludzki jest kwintesencją tych wartościowych typów. To jest warte, jak sądzi autor, aby uświadomić sobie fakt, że mamy do czynienia z szerszym jego kontekstem, tj. kulturowym („horyzont antropologiczny”, etyczny, aksjologiczny, religijny, etc.).

Skrypt ten został napisany z myślą o kształceniu studentów w dziedzinie etyki czy też filozofii moralnej. Jest on również przeznaczony dla szerszego kręgu Czytelników, tj. nauczycieli etyki, psychologów, socjologów, filozofów, teologów, etyków biznesu, etc.

„Wstęp do etyki” składa się z dwóch rozdziałów, a mianowicie z rozdziału I.: „Podstawowe zagadnienia etyczne” i z rozdziału II.: „Zarys wybranych systemów i kierunków etycznych”, następnie z zakończenia, bibliografii, spisu schematów, rysunków i tabeli oraz indeksu nazwisk.

Otóż studiowanie skryptu może przynieść wymierną korzyść Czytelnikom. Być może wówczas potrafimy odpowiedzieć sobie na pytanie, co to oznacza być dobrym człowiekiem.

Po każdym z dwóch rozdziałów znajdują się pytania kontrolne w celu sprawdzenia stopnia nabytej wiedzy etycznej.

Można zatem słusznie oczekiwać, że wiedza Czytelników na temat dziedziny etyki zostanie w sposób znaczący wzbogacona i być może właściwie spożytkowana w codziennym życiu.

Serdecznie dziękuję wszystkim osobom, które przyczyniły się do opublikowania podręcznika „Wstęp do etyki”.

Gdańsk, 01.05.2005 r.

Błędy zgłoszone przez autora, dostrzeżone po zakończeniu procesu wydawniczego:
1) str. 77:
wers 3 od góry: jest „Anzenbucher”, ma być „Anzenbuchar”;
2) str. 79:
wers 13 od góry: jest „Häring B. ....11, 14, 74”, ma być „Hartmann N. ....21, 22, 23, 73”;
3) str. 79:
wers 14 od góry: jest „Hartmann N. ....21, 22, 23, 73”, ma być „Häring B. ....11, 14, 74”.

Aby zachować wierność tekstu i układu stron wydania I oraz II, w wydaniu kolejnym nie dokonywano powyższych poprawek

Rozdział I. Podstawowe zagadnienia etyczne:

1. Pojęcie „dobro moralne” (tu: dostrzeżone dobro moralne).
2. Elementarne zagadnienia etyczne (tu: pojęcie „etyka”; działy etyki; norma moralna, ocena moralna, kryterium oceny moralnej; pojęcie „wartości”; hierarchia wartości, typy antropologiczne, czynnik ludzki; pojęcie „sumienia” i jego trzy wymiary).
3. Typologia etyki.
4. Ideały moralne.
5. Rozwój moralny (tu: aspekt psychologiczny rozwoju moralnego; socjologiczna typologia moralności).

Rozdział II. Zarys wybranych systemów i kierunków etycznych:

1. Etyka eudajmonistyczna Arystotelesa ze Stagiry.
2. Etyka chrześcijańska św. Tomasza z Akwinu.
3. Etyka kantowska.
4. Brytyjska etyka utylitarystyczna (tu: etyka utylitarystyczna J. Benthama; etyka utylitarystyczna J.St. Milla).
5. Etyka odpowiedzialności Dietricha von Hildebranda.

A ponadto: Przedmowa, Zakończenie, Bibliografia, Spis schematów, rysunków i tabeli, Indeks nazwisk.

Wydawca przekazuje Czytelnikom wydanie elektroniczne, wydanej w formie drukowanej w 2007 roku książki pod tym samym tytułem.

Wersja elektroniczna stanowi plik PDF, zabezpieczony elektronicznie przed kopiowaniem oraz drukowaniem. Niniejsze wydanie elektroniczne książki dystrybuowane jest nieodpłatnie. Czytelnicy, którzy pragną dokonać kopii wybranych stron, albo posiadać całą książkę w wersji wydrukowanej, powinni nabyć odpłatnie jej wydanie drukowane (2007). Zainteresowanym Wydawca przesyła informację mailem.

W celu ułatwienia korzystania zamiennie z obu wydań książki, pozostawiono ten sam układ stron.

Niniejsze wydanie elektroniczne objęte jest ochroną praw autorskich. W zakresie korzystania z tego wydania, pola eksploatacji dla Czytelnika (czyli czynności dozwolone, jak i niedozwolone) wyszczególnione są na stronie redakcyjnej książki (potytułowej).

© Copyright by Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, Gdańsk 2007, 2013

Ograniczenia w dostępie cyfrowym:

• zabezpieczenie elektronicznie przed kopiowaniem oraz drukowaniem.

Link bezpośredni:

• M.P. Migoń, Wstęp do etyki. Skrypt, wyd. II cyfrowe z ograniczeniami (20190903)