Różnokierunkowość współczesnych procesów społecznych w polskiej tematyce badawczej w latach 1989-2019

Nota prawna

Spis treści. Streszczenia

1. Przedmowa … s. 7-8
2. Mariusz Tadeusz Fierek, Résumé 30 lat różnokierunkowych przemian społeczno-gospodarczych w III Rzeczypospolitej w latach 1989-2019 … s. 9-36
   Streszczenie: Celem podjętych badań jest zaprezentowanie résumé 30 lat różnokierunkowych przemian społeczno-gospodarczych w III Rzeczypospolitej w latach 1989-2019. Dla realizacji celu badań koniecznym było pokazanie uwarunkowań transformacji ustrojowej oraz jej konsekwencji. Przedstawiono również gospodarkę polską w procesie wielkiej transformacji oraz zaprezentowano wskazania respondentów dotyczące zmiany ustroju w latach 1994-2019
3. Paulina Sigurska-Fierek, Mariusz Tadeusz Fierek, Program "Rodzina 500+" głównym instrumentem polityki rodzinnej realizującym poprawę sytuacji demograficznej i redukcję ubóstwa wśród najmłodszych oraz inwestycję w rodzinę … s. 37-56
   Streszczenie: Celem podjętych badań jest zaprezentowanie programu "Rodzina 500+" – głównego instrumentu polityki rodzinnej realizującego poprawę sytuacji demograficznej i redukcję ubóstwa wśród najmłodszych oraz inwestycję w rodzinę. Dla realizacji celu badań koniecznym było pokazanie rodziny jako naturalnego środowiska człowieka oraz ciągłości i zmiany w polityce rodzinnej. Przedstawiono również zasięg programu "Rodzina 500+" i jego skutki oraz zaprezentowano ocenę polityki państwa wobec rodzin i poparcie dla programu "Rodzina 500+"
4. Danuta Ciukszo, Praca zawodowa kobiet w Polsce na tle procesów społecznych … s. 57-68
   Streszczenie: Praca zawodowa kobiet jest zjawiskiem, które stopniowo rozwijało się w Polsce dopiero od trzeciej dekady XX w. Należy je analizować na tle procesów upowszechnienia edukacji obu płci, przyspieszonej urbanizacji i industrializacji zwłaszcza po drugiej wojnie światowej, co z kolei doprowadziło do wzmożonego procesu egalitaryzacji ról społecznych, zarówno rodzinnych jak i zawodowych. Po 1989 r. w procesie transformacji ustrojowej ukształtował się rynek pracy, na którym obserwowano różnice w sytuacji kobiet i mężczyzn w rolach zawodowych. Początek XXI w. w Polsce to okres dynamicznych zmian na polskim rynku pracy, spowodowanych głównie procesem transformacji ustrojowej, wejściem Polski do Unii Europejskiej oraz okresami recesji lub wzrostu gospodarczego, a także złożonych procesów i problemów społecznych, w tym bezrobocia. Ogólnie kobiety bardziej wykształcone i mieszkające w regionach o małym bezrobociu i dużych miastach będą bardziej aktywne i macierzyństwo nie wpłynie na ich dezaktywację zawodową. Natomiast w województwach mniej rozwiniętych gospodarczo o niskim stopniu urbanizacji, do których należy m.in. warmińsko-mazurskie, gdzie bezrobocie utrzymuje się na stosunkowo wysokim poziomie, wzrośnie liczba kobiet niepracujących, zwłaszcza tych o niskim wykształceniu
5. Małgorzata Alchimionek, Pozycja osób niepełnosprawnych we współczesnej Polsce w świetle zmian prawnych, ekonomicznych i społecznych … s. 69-82
   Streszczenie: Opracowanie poświęcone jest pozycji osób niepełnosprawnych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii zmian prawnych, ekonomicznych i społecznych. Autorka wyjaśnia czym jest niepełnosprawność, jakie są jej stopnie, wymienia organy uprawnione do stwierdzenia stopnia niepełnosprawności w celach rentowych oraz pozarentowych. Ponadto zwraca uwagę na sytuację społeczną i ekonomiczną osób niepełnosprawnych, ich aktywność zawodową, wykształcenie, ale również uprawnienia przysługujące w związku z niepełnosprawnością. Aby podkreślić społeczny wymiar niepełnosprawności coraz częściej na świecie stosuje się termin osoba z niepełnosprawnością, który ma podkreślać zewnętrzny wymiar niepełnosprawności, wskazując tym samym, że niepełnosprawność jest tylko jedną z wielu cech przypisanych do osoby
6. Bogusława Karpińska-Głowacka, Dzieci krzywdzone, ich prawa na przełomie lat … s. 83-92
   Streszczenie: Celem artykułu jest przybliżenie tematu krzywdzonych dzieci. Odkąd sięgamy pamięcią, dzieci były wykorzystywane, krzywdzone. Faktem jest, iż wraz z rozwojem świata, społeczności, model ten zaciera się, mniej jest przypadków krzywdzenia dzieci. Społeczeństwo zwraca uwagę na dobro dzieci, rozpieszcza, daje poczucie bezpieczeństwa i miłości. W skrajnych przypadkach, gdzie dziecko jest krzywdzone, dostaje odpowiednią opiekę, w ośrodkach do tego przygotowanych. Dawniej też funkcjonowały takie ośrodki, teraz są one bardziej dostępne, znane. Historia pokazuje nam, że nie powinniśmy być obojętni na krzywdę dzieci, tylko powinniśmy im pomóc
7. Krystian Wojnowski, Podmiotowe czy przedmiotowe traktowanie dziecka/ucznia/wychowanka w procesie edukacji i wychowania? … s. 93-100
   Streszczenie: Szkoła jako środowisko społeczno-wychowawcze stanowi sumę warunków tworzonych przez życie zbiorowe i służy kształtowaniu osobowości jednostki. Szkoła to spotkanie młodości i doświadczenia, miejsce zetknięcia się dwóch pokoleń – nauczycieli i uczniów. Współczesne tendencje funkcjonowania szkół dotyczą humanizacji wychowania, polegającej m.in. na ścisłej i systematycznej współpracy z rodzicami w celu kształtowania właściwej postawy młodego człowieka. W niniejszym opracowaniu skupię się na tym, jak dzisiaj w powszechnej świadomości powinno się traktować uczniów i czy powinno być to zachowanie przedmiotowe, czy podmiotowe
8. Paweł Wyszkowski, W meandrach 20 lat reformy polskiej oświaty (1999-2019) – refleksje praktyka i eksperta ds. edukacyjnej wartości dodanej … s. 101-110
   Streszczenie: Pierwsze dwie dekady XXI w. dosłownie przewróciły do góry nogami polskie szkolnictwo. Byliśmy świadkami swoistej metamorfozy – przeobrażenia wszystkich płaszczyzn oświaty, tych widzianych z perspektywy dalekiej, instytucjonalnej, jak i tych z perspektywy bliskiej, upodmiotowionej, uczniowskiej. Obie są ważne, obie nie mogą bez siebie istnieć, obie muszą ewoluować równocześnie. Autor, z punktu widzenia praktyka, snuje refleksje nad zmianami w polskiej oświacie, natomiast z punktu widzenia eksperta ds. edukacyjnej wartości dodanej, prezentuje narzędzie pomiaru skuteczności dydaktycznej. Całość zamyka kilkoma pytaniami retorycznymi, dotyczącymi stanu obecnego
9. Piotr Miller, Internet w Polsce na przełomie ostatnich 30 lat … s. 111-118
   Streszczenie: Internet – dziś używamy go przede wszystkim do pracy i rozrywki. A kiedyś? Początkowo internet miał być narzędziem służącym złamaniu rywala podczas przewidywanej III wojny światowej (zimnej wojny). Kto wynalazł internet? Jakie były początki internetu w Polsce i co sprawiło, że stał się bardziej ogólnodostępny? Na ww. pytania autor postara się udzielić odpowiedzi, mając na uwadze, że ramy czasowe funkcjonowania internetu w Polsce pokrywają się z ramami czasowymi tejże monografii. Całość rozważań zamykają fragmenty najnowszego komunikatu z badań Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadzonych w maju 2019 r.
10. Jacek Janusz Mrozek, Realizowanie misji publicznej przez Radio Olsztyn S.A. … s. 119-142
    Streszczenie: Celem niniejszego artykułu jest próba analizy realizacji misji publicznej przez Radio Olsztyn SA w 2018 r. Z przeprowadzonej analizy wynika, że Radio Olsztyn SA zrealizowało w całości plany programowo-misyjne zarówno w programie regionalnym, jak i lokalnym dla mniejszości ukraińskiej. Ponadto, Radio Olsztyn SA zdobywa nowe rynki reklamowe poprzez starania o poprawę słuchalności, zgodnie z przyjętą strategią rozwoju rozgłośni. Dodatkowo Radio Olsztyn SA przeprowadzało systematyczne kampanie wizerunkowe oparte głównie na organizacji wielu akcji zarówno o charakterze prospołecznym, prozdrowotnym i edukacyjnym, jak i promocyjnym. Kluczowymi działaniami Radia Olsztyn SA są cykliczne, bezpośrednie transmisje z różnych miejscowości regionu realizowane dzięki inicjatywom własnym, a także za sprawą objętych patronatów nad znaczną liczbą wydarzeń kulturalnych, sportowych, gospodarczych i innych odbywających się w województwie. Działania ww., w perspektywie długofalowej mogą przynieść efekty w postaci poprawy słuchalności programów oferowanych przez rozgłośnię
11. Natalia Kruszewska, Trening rozwoju osobistego … s. 143-158
    Streszczenie: Celem artykułu jest zaprezentowanie treningu rozwoju osobistego. Dla realizacji celu badań koniecznym było pokazanie pojęcia rozwoju osobistego oraz potrzeb i ich kluczowego znaczenia w tym rozwoju. Przedstawiono również trening rozwoju osobistego, czyli drogę do mentalnej dojrzałości oraz zaprezentowano go w praktyce
12. Aleksandra Friedberg, Komunikacja w organizacji … s. 159-164
    Streszczenie: We współczesnych czasach, globalizacji i wzrostu dostępności do informacji, umiejętność komunikowania się jest niezbędna do rozwijania się organizacji. Aby organizacja działała skutecznie, kadra zarządzająca powinna zadbać o wymianę informacji i jakość procesu komunikacji między pracownikami. W artykule zostały omówione procesy i zadania usprawniające komunikację wewnętrzną, pamiętając, iż efektywna komunikacja pozwala na rozwój kreatywności pracowników oraz konkurencyjności organizacji
13. Piotr Wojnicz, Izabela Sękowska, Skimming bankomatowy – nowa forma przestępczości kryminalnej w Polsce po 1989 r. … s. 165-182
    Streszczenie: Skimming bankomatowy jest nową formą przestępczości kryminalnej o charakterze zorganizowanym, która zaistniała w Polsce po 1989 r. Przestępczość ta była efektem przemian społeczno-gospodarczych jakie miały miejsce w tym czasie w Polsce. W pierwszym okresie po transformacji ustrojowej polskie organy ścigania nie były przygotowane ani pod względem prawnym, ani technologicznym do efektywnego zwalczania tego rodzaju przestępczości. Dopiero nowe regulacje prawne oraz ścisła współpraca z bankami w tym zakresie pozwoliły na ograniczenie intensywności skimmingu bankomatowego
14. Jan Kudrelek, Wybrane problemy stosowania ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jako remedium racjonalizacji zwalczania zjawiska narkomanii … s. 183-200
    Streszczenie: Publikacja ukazuje działania podejmowane przez polskiego ustawodawcę w zakresie racjonalizowania zwalczania przestępczości narkotykowej. Zasadą jest, że bezprawny obrót środkami odurzającymi spotyka się z surową regulacją prawa karnego, co jest wynikiem znacznej społecznej szkodliwości czynów naruszających ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Surowość zagrożenia karnego w nielicznych sytuacjach doznaje znacznego złagodzenia. Złagodzenie ustawowego zagrożenia jest uzasadnione tym, że społeczne okoliczności popełnienia czynu zabronionego łagodzą zdaniem ustawodawcy społeczną szkodliwość czynu. Nie omawiając w tym miejscu elementów mających znacznie przy ocenie społecznej szkodliwości czynu należy jednak zasygnalizować, że składają się na nią elementy związane ze stroną podmiotową (czyli te dotyczące zawinienia sprawcy) i dotyczące strony przedmiotowej (m.in. rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej szkody). Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii w art. 62a przyjmuje rozwiązanie pozwalające fakultatywnie egzekwować odpowiedzialność za przestępstwo posiadania bez zezwolenia środków odurzających lub psychotropowych. Taka możliwość wystąpi gdy sprawca przestępstwa będzie dysponował środkami odurzającymi lub psychotropowymi w ilości nieznacznej i jednocześnie substancje te są przeznaczone na własny użytek. Ustalenie wskazanych tu przesłanek stosowania art. 62a ma miejsce w ramach czynności procesowych, a nie sprawdzających. Czynności procesowe pozwolą zweryfikować stan faktyczny i przeprowadzić właściwą egzegezę normy z art. 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Przeprowadzonego dochodzenia lub śledztwa w fazie wstępnej można jednak dalej nie prowadzić tylko jeszcze przed wszczęciem formalnym umorzyć. Taki tryb procedowania pozwala zaoszczędzić sił i środków Policji i Prokuraturze, przy jednoczesnym racjonalizowaniu karania sprawcy przestępstwa. W tym świetle wprowadzona regulacja art. 62a jest pożądana w zakresie regulacji prawa karnego zwalczającej przestępstwa stypizowane w ustawie o przeciwdziałaniu narkomani
15. Sławomir Kudrelek, Wybrane aspekty nadzoru procesowego w związku z umorzeniem rejestrowym dochodzenia … s. 201-210
    Streszczenie: Przedstawiając ewolucję przepisów w zakresie nadzoru prokuratora nad umorzeniem rejestrowym dochodzenia krytycznie oceniono regulacje ustawy w tym zakresie. Wydane przez Policję postanowienie o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw nie wymaga zatwierdzenia prokuratora. Nie jest to właściwa i pożądana sytuacja z uwagi na możliwość wystąpienia nieprawidłowości po stronie organu prowadzącego dochodzenie, polegających na zbyt wczesnym umarzaniu dochodzenia w trybie rejestrowym
16. Aneta Lenarciak, Portrety amerykańskiej prezydentury – osiągnięcia i porażki prezydentów Stanów Zjednoczonych w latach kadencji 2001-2018 … s. 211-225
    Streszczenie: W niniejszym artykule poddano analizie osiągnięcia i porażki prezydentury trzech współczesnych prezydentów Stanów Zjednoczonych wliczając George’a W. Busha, Baracka Obamę i Donalda Trumpa w obszarze działań polityki zewnętrznej i wewnętrznej. Miernikiem osiągnięć i porażek prezydentury danego lidera rządu amerykańskiego była wnikliwa geneza wybranego elementu prezydentury i przedstawienie głównych założeń jakie chciał i osiągnął w tej kwestii. Kryterium selekcji wyszczególnionego problemu prezydentury stał się jego wpływ i wydźwięk jaki przełożył się na polu działania polityki gospodarczej, prospołecznej i finansowej oraz globalnemu zagrożeniu terrorystycznemu. Wskazano także, że osiągnięcia prezydenta są mierzone przez wykorzystanie potencjału władzy i wpływ swego urzędu, bez przekraczania granic wyznaczonych przez konstytucję w skomplikowanym układzie powiązań. Na sukces prezydentury składa się powiększenie reputacji i poważania prezydenta oraz pozostawienie instytucjonalnego testamentu tzn. gdy prezydent poprzez swoją działalność trwale wpłynie na charakter i publiczne postrzeganie jego dokonań