Prawo administracyjne materialne. Część I

Rozdział I. Obywatel i cudzoziemiec w świetle prawa administracyjnego

• 1.1. Akt urodzenia, małżeństwa i zgonu, s. 9
  
  • 1.1.1. Akt administracyjny po urodzeniu się dziecka i nabycie obywatelstwa, s. 9
  • 1.1.2. Małżeństwo a obowiązki administracyjnoprawne, s. 17
  • 1.1.3. Akt stanu cywilnego stwierdzający zgon i zgony w czasie pandemii, s. 20
• 1.2. Obowiązek ewidencyjny oraz podstawowe pojęcia związane z migracją, s. 24
  
  • 1.2.1. Ewidencja ludności – zameldowanie i wymeldowanie, s. 24
  • 1.2.2. Status prawny cudzoziemca, s. 27
  • 1.2.3. Problem migracji w prawie administracyjnym, s. 31
• 1.3. Dokumenty publiczne, s. 36
  
  • 1.3.1. Trzy klasy dokumentów publicznych, s. 36
  • 1.3.2. Dowody osobiste jako obowiązek obywatelski, s. 39
  • 1.3.3. Dokumenty paszportowe jako uprawnienia obywatelskie, s. 44

Rozdział II. Korzystanie z rzeczy publicznych w zakresie wiedzy, kultury i ochrony zabytków

• 2.1. Dobra kultury polskiej w świetle prawa administracyjnego, s. 49
  
  • 2.1.1. System prawa materialnego w zakresie kultury, s. 49
  • 2.1.2. Biblioteki i Biblioteka Narodowa, s. 55
  • 2.1.3. Muzea publiczne i prywatne, s. 59
• 2.2. Oświata i nauka w ujęciu administracyjnoprawnym, s. 61
  
  • 2.2.1. Prawo oświatowe, s. 61
  • 2.2.2. Ustawa Karta Nauczyciela, s. 66
  • 2.2.3. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, s. 68
• 2.3. Zabytki w prawie administracyjnym, s. 73
  
  • 2.3.1. Ochrona zabytków w czasie konfliktu zbrojnego, s. 73
  • 2.3.2. Zabytki ruchome, s. 77
  • 2.3.3. Zabytki nieruchome, s. 78

Rozdział III. Ochrona zdrowia, sport i prawna ochrona środowiska

• 3.1. Prawo do korzystania z obiektów zdrowia publicznego, s. 81
  
  • 3.1.1. Szpitale i opieka paliatywna (hospicyjna), s. 81
  • 3.1.2. Podstawa opieka zdrowotna (POZ)oraz prawa pacjenta, s. 86
  • 3.1.3. Rehabilitacja, ekonomia społeczna i opieka sanatoryjna, s. 89
• 3.2. Sport w walce z chorobami cywilizacyjnymi w świetle prawa administracyjnego, s. 93
  
  • 3.2.1. Planowanie w zakresie aktywizacji sportowej dla przeciwdziałania chorobom społecznym, s. 93
  • 3.2.2. Ustawa o sporcie, s. 96
  • 3.2.3. Kluby sportowe a prawo stowarzyszeniowe, s. 97
• 3.3. Prawo ochrony środowiska, s. 98
  
  • 3.3.1. System prawa ochrony środowiska jako materialny zakres prawa administracyjnego, s. 98
  • 3.3.2. Obowiązki prawne wobec środowiska w zakresie sektorowym i ochrony przyrody, s. 106
  • 3.3.3. Prawna ochrona zwierząt, s. 116

• Bibliografia, s. 129
• Spis fotografii, rycin i tabel, s. 135
• Zakładana treść części II, s. 137

Fotografie

• Fot. 1.1. Okładka paszportu Rzeczypospolitej Polskiej, s. 46
• Fot. 1.2. Okładka książeczki stanowiącej druk ścisłego zarachowania funkcjonująca jako dokument paszportowy potwierdzający szczepienia dla zwierząt domowych, s. 47
• Fot. 1.3. Tzw. paszport covidowy, czyli potwierdzenie szczepienia przeciwko COVID-19 wygenerowane samodzielnie w systemie teleinformatycznym, s. 47
• Fot. 2.1. Futurystyczne budowle Miasta Sztuki i Nauki w Walencji, s. 52
• Fot. 2.2. Widok od strony rzeki Brdy na Operę NOVA w Bydgoszczy, s. 54
• Fot. 2.3. Wejście dla zwiedzających Muzeum Prado w Madrycie, s. 59
• Fot. 2.4. Zabytek nieruchomy – Pałac Alhambra w Granadzie, s. 79
• Fot. 2.5. Dawny Zamek Krzyżacki w Lęborku, obecnie siedziba sądu rejonowego, s. 79
• Fot. 3.1. Centrum Usług Społecznych "Hopland" w Cekcynie, s. 90
• Fot. 3.2. Ścieżka przyrodnicza "Jelenia Wyspa" na terenie Rezerwatu Przyrody Bagna nad Stążką, s. 112
• Fot. 3.3. Tablica informująca o nazwie formy ochrony przyrody zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów tablic, s. 113
• Fot. 3.4. Uroczysko Piekiełko w Dolinie Rzeki Brdy na terenie Tucholskiego Parku Krajobrazowego w okolicy Leśnictwa Świt, s. 113
• Fot. 3.5. Rzeka Kicz w centrum Tucholi, s. 114
• Fot. 3.6. Gospodarka leśna – użytkowanie lasu na terenie Nadleśnictwa Tuchola, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu, s. 115
• Fot. 3.7. Góralek syryjski bytujący na terenie Strefy Gazy przy granicy z Izraelem w obszarze po działaniach wojennych, s. 119
• Fot. 3.8. Tygrys uratowany z granicy polsko-białoruskiej z nielegalnego transportu zwierząt przebywający w prywatnym zoo w Człuchowie, s. 120
• Fot. 3.9. Dzielnica El Arena w Sewilli Plaza de Toros de la Maestranza, czynna arena do korridy, s. 121
• Fot. 3.10. Zwierzęta dziko żyjące – jenot w okolicach Łeby na terenach leśnych Słowińskiego Parku Narodowego, s. 122
• Fot. 3.11. Dobrostan zwierząt domowych, s. 124

Ryciny

• Ryc. 1.1. Akty stanu cywilnego w prawie administracyjnym według ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego, s. 10
• Ryc. 2.1. Znak rozpoznawczy dóbr kultury objętych ochroną specjalną unormowany w art. 16 i 17 Konwencji haskiej z 1954 r., s. 74
• Ryc. 3.1. Miejsce systemu norm prawa ochrony środowiska i powiązanie go z normami z innych gałęzi prawa oraz środowiskowymi normami prawnymi z materii sektorowej, s. 103

Tabele

• Tabela 1.1. Przykłady kwalifikowania dokumentów do trzech kategorii dokumentów publicznych, s. 37
• Tabela 2.1. Formy organizacyjne działalności kulturalnej i ich przykłady w oparciu o art. 2 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, s. 53
• Tabela 2.2. Rodzaje bibliotek w Polsce, s. 57
• Tabela 3.1. Wybrane regulacje sektorowe i wynikające z nich przykładowe zadania i obowiązki podmiotowe oraz koncepcja organów administracji publicznej w poszczególnych zakresach, s. 108

Joanna Sylwia Kierzkowska, doktor nauk prawnych (Uniwersytet Łódzki, 2009). Powołana na profesora Gdańskiej Szkoły Wyższej (2020) oraz docenta w Bydgoskiej Szkole Wyższej (2021). Administratywista i wieloletni dydaktyk w zakresie nauk prawnych. Promotor i recenzent ponad stu prac licencjackich i magisterskich. Zainteresowania naukowe: prawo ochrony środowiska, głównie w zakresie ochrony powietrza, prawnej ochrony zwierząt i gospodarowania odpadami, a także bezpieczeństwa ekologicznego oraz materialnego prawa administracyjnego. Autorka prac naukowych w tym zakresie oraz czynna uczestniczka krajowych i zagranicznych konferencji naukowych

Ostatnie publikacje autorki

• D. Trzcińska, J.S. Kierzkowska, Bezpieczeństwo ekologiczne w realizacji zadań publicznych, Difin, Warszawa 2020, ISBN 978-83-8085-103-0
• J.S. Kierzkowska., Unikanie w procesie dydaktycznym cechy administracji publicznej w postaci jej "charakteru politycznego", [w:] B. Jaworska-Dębska, P. Kledzik, J. Sługocki (red.), Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, Wolters Kluwer, Warszawa 2020, ISBN 978-83-8187-306-2
• J.S. Kierzkowska, Zapobieganie skutkom poważnych awarii i ich usuwanie. Postępowanie z substancjami chemicznymi i produktami biobójczymi, [w:] M. Górski (red.), Prawo ochrony środowiska, Wolters Kluwer, Warszawa 2021, ISBN 978-83-8246-463-4
• J.S. Kierzkowska, System przepisów o odpadach (podrozdział 11.1), [w:] M. Górski (red.), dz. cyt.
• J.S. Kierzkowska, Planowanie w gospodarce odpadami (podrozdział 11.5), [w:] M. Górski (red.), dz. cyt.
• J.S. Kierzkowska, M. Michalak, Sprawiedliwość ekologiczna (podrozdział 1.9), [w:] M. Górski (red.), dz. cyt.
• J.S. Kierzkowska, Realizacja funkcji kontrolnej przez straże gminne (miejskie) w przedmiocie gospodarowania odpadami w świetle statystyk Straży Miejskiej w Bydgoszczy, [w:] T. Bojar-Fijałkowski, Z. Bukowski (red.), Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska w Czechach, Polsce i Słowacji, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz 2021, ISBN 978-83-8018-360-5

Wybrane zagadnienia z materialnego prawa administracyjnego, praca zbiorowa, Joanna Sylwia Kierzkowska (red.), Wydawnictwo GSW, Gdańsk 2015, ISBN 978-83-89762-68-9

Zakładana treść części II

Rozdział IV. Poruszanie się po drogach publicznych

• 4.1. Drogi i autostrady
  
  • 4.1.1. Rodzaje dróg w ujęciu administracyjnoprawnym
  • 4.1.2. Ruch ludzi i zwierząt w prawie ruchu drogowego
  • 4.1.3. Przeprawy promowe
• 4.2. Prawo jazdy i kwalifikacje kierowców
  
  • 4.2.1. Ustawa o kierujących pojazdami
  • 4.2.2. Uprawnienia do kierowania i zatrzymywanie dokumentów
  • 4.2.3. Doskonalenie techniki jazdy
• 4.3. Dokumenty przewozowe w transporcie drogowym
  
  • 4.3.1. Dokumenty związane z pojazdem (OC, ADR, certyfikat EURO)
  • 4.3.2. Uprawnienia transportowe i zaświadczenia kierowcy
  • 4.3.3. List przewozowy i świadectwo pochodzenia

Rozdział V. Budownictwo publiczne i mieszkalnictwo

• 5.1. Obiekty użyteczności publicznej
  
  • 5.1.1. Aparat pojęciowy wynikający z prawa budowlanego
  • 5.1.2. Odrębne wymogi dla budownictwa publicznego
  • 5.1.3. Obowiązek ochrony środowiska i energii w budynkach publicznych
• 5.2. Mieszkalnictwo komunalne a obowiązki gminy
  
  • 5.2.1. Mieszkania i lokale
  • 5.2.2. Prawa lokatorów
  • 5.2.3. Remonty budynków
• 5.3. Budowa domu jednorodzinnego po zmianach z 2021 r.
  
  • 5.3.1. Prawo budowlane a budownictwo jednorodzinne
  • 5.3.2. Warunek powierzchni domu jako wyznacznik obowiązków administracyjnoprawnych
  • 5.3.3. Obowiązek dostosowania źródeł ogrzewania budynków do tzw. uchwał antysmogowych

Rozdział VI. Bezpieczeństwo dokumentów w administracji

• 6.1. Bezpieczeństwo dokumentów papierowych i elektronicznych
  
  • 6.1.1. Klauzule bezpieczeństwa dokumentów
  • 6.1.2. Bezpieczeństwo baz danych
  • 6.1.3. Bezpieczeństwo dokumentów w formie elektronicznej
• 6.2. Dostęp do informacji i ochrona informacji niejawnych
  
  • 6.2.1. Informacja publiczna
  • 6.2.2. Ochrona informacji niejawnych i klauzule jawności
  • 6.2.3. Biuletyn Informacji Publicznej (BIP)
• 6.3. Obowiązek archiwizacji
  
  • 6.3.1. Zasoby archiwalne i archiwa
  • 6.3.2. Kategorie archiwizacyjne
  • 6.3.3. Brakowanie dokumentów

Rozdział VII. Pomoc społeczna i przeciwdziałanie bezrobociu

• 7.1. Wsparcie dla osób i rodzin
  
  • 7.1.1. Pomoc finansowa
  • 7.1.2. Pomoc rzeczowa
  • 7.1.3. Handel ludźmi w prawie pomocowym
• 7.2. Bezrobocie
  
  • 7.2.1. Bezrobocie i jego rodzaje
  • 7.2.2. Promocja zatrudnienia
  • 7.2.3. Instytucje runku pracy
• 7.3. Klęski żywiołowe w aspekcie pomocowym
  
  • 7.3.1. Aparat pojęciowy wynikający z prawa
  • 7.3.2. Pomoc publiczna
  • 7.3.3. Ubezpieczenia i pomoc organizacji społecznych

• Balicki A., Pyter M., Prawo oświatowe, C.H. Beck, Warszawa 2016.
• Bandarzewski K., Procedura wyboru dyrektora gminnej szkoły podstawowej w trybie konkursu, „Przegląd Prawa Publicznego” 2021, Nr 5.
• Barczak A., Korzeniowski P. (red.), Administracja a środowisko, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2018.
• Bardach J., Statuty Wielkiego Księstwa Litewskiego – pomniki prawa doby odrodzenia, „Kwartalnik Historyczny” 1974, Nr 4(81), https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=22052.
• Bednarek B., Tomala P., Optymalne rozwiązania przy budowie przejść dla zwierząt, [w:] Ochrona dziko żyjących zwierząt przy inwestycjach drogowych w Polsce, Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Materiały z Konferencji, Łagów 2007.
• Błońska A., Na świecie jest więcej otyłych niż ludzi z niedowagą, Kopalnia Wiedzy, 4.04.2016, http://kopalniawiedzy.pl/otylosc-niedowaga-BMI-wskaznik-masy-ciala-swiat....
• Boć J., Nowacki K., Samborska-Boć E., Ochrona środowiska, Kolonia Limited, Wrocław 2004.
• Boć J., Prawniczy słownik wyrazów trudnych, Kolonia Limited, Wrocław 2005.
• Bogacz-Wojtanowska E., Wrona S. (red.), Zarządzanie organizacjami pozarządowymi, Instytut Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.
• Borowiec B., Prawne aspekty ewidencji ludności, https://wspia.eu/media/q4aocv3i/06-borowiec-bo%C5%BCena.pdf.
• Bosek L. (red.), Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020.
• Bosek L., Stan epidemii – aspekty konstytucyjne i prawnoporównawcze, [w:] Prawo w czasie pandemii Covid-19, Materiały XXII konferencji wydziałowej, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2021, https://www.wpia.uw.edu.pl/uploads/media/6049dd9a81ac4/broszura-prawo-w-....
• Charymska E. (opr.), Ochrona dóbr kulturalnych podczas konfliktu zbrojnego w prawie międzynarodowym. Ograniczenia i zadania sił zbrojnych, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita, https://www.wojsko-polskie.pl/u/1a/f0/1af0732a-c9be-4392-8ccf-4f99506c1f....
• Czaplicki K., Dokumenty tożsamości. Jawność i bezpieczeństwo, C.H. Beck, Warszawa 2016.
• Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, Media Nauka, https://www.medianauka.pl/czerwona-ksiega-gatunkow-zagrozonych.
• Dobkowski J., Preponderancja aktów stanu cywilnego, Studia z zakresu prawa osobowego i rejestracji stanu cywilnego, „Metryka” 2011, Nr 2.
• Dobosz P., Miejsce nazewnictwa historycznego jako niematerialnego dobra kultury w systemie prawa, „Ochrona zabytków” 1997, Nr 2(50).
• Duniewska Z., Jaworska-Dębska B., Korzeniowski P., Olejniczak-Szałowska E. (red.), Prawo administracyjne materialne, Wolters Kluwer, Warszawa 2022.
• Gabriel-Węglowski M., Przestępstwa przeciwko humanitarnej ochronie zwierząt, Dom Organizatora, Toruń 2008.
• Gardiner S., James M., O’Leary J., Welch R., Blackshaw I., Boyes S., Caiger A., Sports Law, Oxford 2006.
• Gawroński K., Kwiatkowski S., Prawo oświatowe. Meritum, Wolters Kluwer, Warszawa 2021.
• Glosariusz terminów technicznych związanych z zabezpieczeniami i, ogólnie, dokumentami zabezpieczonymi, Publiczny Rejestr On-line autentycznych dokumentów tożsamości i dokumentów podróży PRADO, https://www.consilium.europa.eu/prado/pl/prado-glossary.html.
• Golba J., Historyczne i prawne aspekty funkcjonowania uzdrowisk w Polsce, C.H. Beck, Warszawa 2020.
• Golba J., Utrata statusu uzdrowiska w Polsce – aspekty prawne, https://sgurp.pl/assets/public/pdf/opinie/dr_jan_golba_uzdrowisko_utrata....
• Gołębiowski E., Zygmunt August. Żywot ostatniego z Jagiellonów, Warszawa 1977.
• Górski M. (red.), Prawo ochrony środowiska, Wolters Kluwer, Warszawa 2021.
• Górski M., Miłkowska-Rębowska J., Prawo ochrony różnorodności biologicznej, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2013.
• Górski M., Odpowiedzialność administracyjnoprawna w ochronie środowiska, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2008.
• Gruszecki K., Rybactwo śródlądowe. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.
• Gruszecki K., Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2021.
• Grzegorczyk T., Jankowski W., Zdrojewska M., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Grzelak M.M., Roszko-Wójtowicz E., System edukacji w Polsce – wybrane problemy, https://mysl.lazarski.pl/fileadmin/user_upload/oficyna/Mysl_Ekonomiczna_....
• Grzywacz A., Grzywacz P., Problemy interpretacji postanowień Statutu Warckiego z 1423 roku w zakresie ochrony cisa, „Sylwan” 2008, Nr 3.
• Hoppe S., Słownik języka łowieckiego, PAN, Warszawa 1967.
• Izdebski J., Ochrona dóbr kultury w systemie norm prawa administracyjnego, „Muzealnitwo” 2015, Nr 55.
• Jaranowska B., Rejestracja dziecka martwo urodzonego, „Metryka. Studia z zakresu prawa osobowego i rejestracji stanu cywilnego” 2016, Nr 1(6).
• Jendrośka J., Bar M., Prawo ochrony środowiska, Centrum Prawa Ekologicznego, Wrocław 2005.
• Juchnik A., Kupczyk P., Górska M., Pchałek M., Inwestycje ekologiczne w obronie ostoi Natura 2000. Praktyczny poradnik, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Marki 2010.
• Kaczmarczyk T., Migracja – charakterystyka zjawiska, „Zeszyty Naukowe PWSZ im. Witelona w Legnicy” 2015, tom 3(16), https://bibliotekanauki.pl/articles/472950 (dostęp: 22.10.2022 r.).
• Kalinowska N., Elektroniczne dowody osobiste, „Zeszyty Prawnicze” 2018, Nr 4(18).
• Karski L., Grochowska I. (red.), Zmiany klimatu a społeczeństwo, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Karwowski A. (red.), Leksykon PWN, PWN, Warszawa 1972.
• Kasprzyk P., Dziecko martwo urodzone i jego rejestracja w USC. Zarys problematyki w prawie polskim, [w:] J. Mazurkiewicz, P. Mysiak, K. Zagrobelny (red.), Dobro pojemne jak krzywda. Prawna ochrona dziecka. Deklaracje a rzeczywistość, Wrocław 2017, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/79229/download?format_id=2.
• Kasprzyk P., Sporządzanie aktów stanu cywilnego na podstawie dokumentów zagranicznych, „Roczniki Nauk Prawnych” 2010, Nr 2.
• Kierzkowska J.S. (red.), Wybrane zagadnienia z materialnego prawa administracyjnego, Wydawnictwo GSW, Gdańsk 2015.
• Kierzkowska J.S., Działalność gospodarcza a obowiązek prawnej ochrony przyrody, „Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach” 2018, Nr 3.
• Kierzkowska J.S., Konsekwencje nowej koncepcji prawnej w zakresie ochrony wód w Polsce, „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej” 2018, Tom 19, Nr 2, https://doi.org/10.24426/zngsw.v19i2.50.
• Kierzkowska J.S., Ocena skuteczności instrumentów prawnych w zakresie gospodarowania odpadami stosowanych przez funkcjonariuszy straży gminnych (miejskich) na przykładzie działalności Straży Gminnej w Kęsowie oraz Straży Miejskiej w Bydgoszczy, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2015, Nr 2.
• Kierzkowska J.S., Prawnośrodowiskowe i ekologiczne uwarunkowania migracji, [w:] M. Borkowski, A. Lymar (red.), Migracja – zagrożenie czy szansa dla nauki i kultury. Tło historyczne i społeczne, wyd. online (PDF), Wydawnictwo GSW, Gdańsk 2022, https://gsw.gda.pl/pl/wydawnictwo/migracja-zagrozenie-czy-szansa_121.
• Kierzkowska J.S., Wołowski M.K. (red.), Wybrane aspekty ekologii, ekologistyki, bezpieczeństwa i zarządzania środowiskowego oraz prawa w ochronie środowiska, Wydawnictwo GSW, Gdańsk 2016.
• Kierzkowska J.S., Zrównoważony rozwój jako zasada prawnej ochrony środowiska stanowiąca gwarancję realizacji „wizji” programowej oraz godnego życia w jednostkach samorządu terytorialnego, [w:] E. Sobczak (red.), Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy regionów i gmin polskich, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2018.
• Kierznowski Ł, Wielokrotne obywatelstwo i pozycja multiobywatela w prawie polskim, Fundacja Prawo i Partnerstwo, Białystok 2016, http://hdl.handle.net/11320/8266.
• Kirpsza A., Biometryczna identyfikacja tożsamości ludzkiej w świetle standardów praw człowieka: przykład paszportu biometrycznego, [w:] J. Jaskiernia (red.), Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i ochronę praw człowieka, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2013.
• Kłos L., Uwarunkowania ekomigracji w Polsce, „Optimum Studia Ekonomiczne” 2017, Nr 1(85).
• Knoppek K., Dokument w procesie cywilnym, Wyd. dr Maciej Roman Bombicki, Poznań 1993.
• Kolejne rozstrzygnięcia w Programie Sportowa Polska 2022, Ministerstwo Sportu i Turystyki, 28.10.2022, https://www.gov.pl/web/sport/kolejne-rozstrzygniecia-w-programie-sportow....
• Kołudzki A. [Avgustyn Kołvdzki], Statut Wielkiego Xsięstwa Litewskiego, Drukarnia Akademicka, Poznań 1698, dostępne na https://www.academica.edu.pl.
• Konkurs na dofinansowanie w 2022 roku zadań z zakresu Programu Sport dla Wszystkich, Ministerstwo Sportu i Turystyki, 21.01.2022, https://www.gov.pl/web/sport/konkurs-na-dofinansowanie-w-2022-roku-zadan....
• Kozubal M., Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury. Spis, którego nie ma, Rzeczpospolita, 19.04.2022, https://www.rp.pl/historia/art36105701-krajowy-rejestr-utraconych-dobr-k....
• Kulej M., Tygrysy z Człuchowa odżyły. „Doktor podrapał dużego po nosie i karmił z ręki”, Radio ZET Wiadomości, 2.11.2019, https://wiadomosci.radiozet.pl/polska/Tygrysy-uratowane-w-zoo-w-Czluchow....
• Kuligowski Ł., Kryszkiewicz M., Matyszewska E., Adres zameldowania zniknie z dowodu osobistego, „Gazeta Prawna”, 16.04.2008, Nr 75.
• Kuszlewicz K., Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2021.
• Kuta W., Sanatoria do reformy. W styczniu wejdą ważne rozporządzenia, Portal Samorządowy, 27.10.2022, https://www.portalsamorzadowy.pl/ochrona-zdrowia/sanatoria-do-reformy-w-....
• Leśniak N., Obowiązki państwa w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, [w:] A. Bisztyga, M. Jabłoński (red.), Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2014, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/53685/download?format_id=2.
• Litwiński P., Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Ustawa o ochronie danych osobowych. Wybrane przepisy sektorowe. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2021.
• Maciejko W., Ustawa o dowodach osobistych. Komentarz, LexisNexis Polska, Warszawa 2013.
• Mielniczek P., Ochrona danych osobowych od A do Z, C.H. Beck, Warszawa 2021.
• Modrzejewski A., Dokumenty tożsamości i systemy ewidencji ludności – rozwiązania polskie na tle rozwiązań unijnych, „Wspólnoty Europejskie” 2018, Nr 5.
• Mostowik P., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 października 2018 r. (sygn. akt II OSK 2552/16), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2019, Nr 4(85).
• Nackiewicz J., Baran Z., Otyłość jako globalna epidemia XXI wieku, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości z siedzibą w Wałbrzychu” 2018, Nr 46(2).
• Olszewski W.L. (red.), Prawo farmaceutyczne. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
• Orczykowska A., Szkolnictwo wyższe a wymagania rynku pracy, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2006, Nr 2(28).
• Osińska M., Kazburuk A., Celińska-Janowicz K., Zadykowicz R., Rysiak E., Depresja – choroba cywilizacyjna XXI wieku, „Geriatria” 2017, Nr 11.
• Paczuski R., Prawo ochrony środowiska, Oficyna Wydawnicza „Branta”, Bydgoszcz 2000.
• Pestoff V., Demokratyczne rządzenie: współprodukcja, trzeci sektor i udział obywateli w świadczeniu usług społecznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, „Zarządzanie Publiczne” 2007, Nr 2.
• Program Sportowe Wakacje + edycja 2022, Ministerstwo Sportu i Turystyki, 11.05.2022, https://www.gov.pl/web/sport/program-sportowe-wakacje--edycja-2024.
• Przyborowska-Klimczak A., Rozwój dziedzictwa kulturalnego w prawie międzynarodowym na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2011.
• Ptaszycki S., Pierwsze wydanie trzeciego Statutu Litewskiego i jego przeróbki, Zakłady Graficzne „Znicz”, Wilno 1933.
• Pyka M., Wojtyniak B. (red.), Prawo ustrojowe Unii Europejskiej. Repetytorium, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• Radecki W., Prawna ochrona przyrody w Polsce a Natura 2000 leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, LexisNexis, Warszawa 2014.
• Rakoczy B., Karpus K., Szalewska M., Walas M., Zasada zrównoważonego rozwoju w wymiarze gospodarczym i ekonomicznym, Wydział Prawa i Administracji UMK, Toruń 2015, https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/2753/Zasada%20zr%C3%B3....
• Rakoczy B., Odpowiedzialność za szkody łowieckie, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
• Reczek S., Podręczny słownik dawnej polszczyzny, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1968.
• Rozstrzygnięcie konkursu w ramach programu „Sportowe Wakacje +” w 2022 r., Ministerstwo Sportu i Turystyki, 12.07.2022, https://www.gov.pl/web/sport/rozstrzygniecie-konkursu-w-ramach-programu-....
• Rudy M., Prawo humanitarnej ochrony zwierząt jako dział kompleksowy prawa administracyjnego, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2021, Nr 4(29), https://kwartalnikradcaprawny.kirp.pl/2022/03/07/prawo-humanitarnej-ochr....
• Rutkowska P., Wokół rozważań nad międzynarodowym systemem ochrony dóbr kultury w konfliktach zbrojnych, „De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności” 2018, Nr 4(2), https://czasopisma.uph.edu.pl/desecuritate/article/view/269.
• Rysiewicz Z. (red.), Słownik wyrazów obcych, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964.
• Rysz S.J., Zarządzanie kryzysowe zintegrowane, Difin, Warszawa 2020.
• Skalska K. (red.), Podręczny słownik języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1958.
• Sołtyk K., Wielkie uzdrowiska Europy na liście UNESCO, https://www.spaeden.pl.
• Statuta Seymu Warszawskiego roku 1557, Kraków 1557, nr kat. 4159, Polska Akademia Nauk, Biblioteka Kórnicka.
• Stefański R.A., Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
• Stych M., Wybrane zagadnienia prawne statutu gminy jako aktu prawa miejscowego o charakterze ustrojowym, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, „Ius et Administratio” 2014, Nr 4, https://www.iusetadministratio.eu/wp-content/Zeszyty_naukowe/2014/4_2014....
• Szadok-Bratun A., Zmiany w instytucji zawarcia małżeństwa cywilnego w formie kanonicznej, „Prawo Kanoniczne” 2018, Nr 61.
• Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1979.
• Talbot M., Holograficzny wszechświat, Studio Astropsychologii, Białystok 2021.
• Tomczyk E., Aktywna turystyka sportowa jako aktualnie coraz bardziej popularna forma spędzania wolnego czasu, „Eunomia” 2018, Nr 2(95).
• Trzcińska D., Kierzkowska J.S., Bezpieczeństwo ekologiczne w realizacji zadań publicznych, Difin, Warszawa 2020.
• Usiądek P.M., Przyczynek do historii polskiego prawa ochrony środowiska – wybrane zagadnienia (1918 r.), Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2017, https://wpia.uwm.edu.pl/czasopisma/sites/default/files/uploads/KPP-Monog....
• Wilk A., Akt urodzenia, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.
• Zalasińska K. (red.), Konwencje UNESCO w zakresie kultury. Komentarz, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2014.
• Zimmermann J., Prawo administracyjne, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.